Các nước Châu Á nửa đầu thế kỉ XIX – Phần 5

Cuộc khởi nghĩa chống Hà Lan nhânh chóng lan rộng nhiều nơi. Khoảng tháng 10/1825, vùng kiểm soát của nghĩa quân Đipônêgồrô chạy dài theo duyên hải ấn Độ Dương ở phía Nam và dọc bở biển Giava ở phía bắc. Nhân dân các vùng Tagan, Rembang, Pêcalogan, Xêmaran, Kêđu, Lađôc, Ẹaghelan… đã tham gia cuộc khởi nghĩa.

Đipônêgôrô thành lập một vương quốc Hồi giáo và tự xưng là Xuntan. Từ 1827, ông chỉnh đốn quân đội, đẩy mạnh cuộc kháng chiến. Cuộc khởinghĩa mang tính chất nhân dân, buộc thực dân Hà Lan phải chia lực lượng  các nơi để đánh dẹp và chịu nhiều thất bại nặng nề. Theo số liệu của Chính phù Hà Lan, trong cuộc khởi nghĩa này, hơn 8.000 quân Hà Lan và 7.000 lính bán xứ bị giết chết. Vì vậy, thực dân Hà Lan phải tăngthêm quan, tiến hành vực chia rẽ hàng ngũ lãnh đạo, mua chuộc, lôi kéo một sô lãnh chúa phong kiến. Khi không thê dùng vũ lực để dập tắt cuộc đấu tranh của nhân dân, thực dânHà Lan bày mưu thương lượng với nghĩa quân và lừa bát Đipônegôrô. Ngày 3/5/1830, chúng đày ông đi Mônađô. Các lãnh chúatham gia cuộc khởi nghĩa hoặc bị bắt hoặc phải đầu hàng. Cuộc khởi nghĩa thất bại, song tên tuổi người anh hùng dân tộc Đipônêgôrô sống mãi với nhân dân Inđônêxia. Cuộc khởi nghĩa Đipônêgỏrô được đông đảo nhân dân tham gia, kéo dài trong 5 năm (1825 – 1830), tiêu diệt hơn 15.000 quân lính Hà. Lan, viết nên trang sử vẻ vang trons cuộc dấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân Inđônêxia.

Cuộc đấu tranh dũng cảm khác của nhân dân Inđônêxia chống Hà Lan là cuộc chiến đấu của nhân dân Achê. Tháng 4/1874, 3000 quân xâm lược Hà Lan đổ bộ lên Achê bị nhân  địa phương dùng súng, cung tên tiêu diệt gần 1.000 tên. Cuộc chiến tranh du kích chống Hà Lan kéo dài làm cho quân địch phải bỏ kế hoạch chinh phục vùng này, chuyển sang chính sách đồn trú.

Phong trào đấu tranh chống Hà Lan giành độc lập của nhân dân Inđônêxia vào cuối thế kỉ XIX lại bùng lên mạnh mẽ đến đầu thế kỉ XX chuyển sang một thời kì đấu tranh mới.

Các nước Châu Á nửa đầu XIX-p5

ẤN ĐỘ

Ấn Độ là một quốc gia rộng lớn, đông dân ở Nam Á, có nền kinh tế khá phát triển và nền văn học lâu đởi phong phú. Đây là nơi mà thực dân phương Tây sớm đến xâm chiếm và diễn ra cuộc tranh chấp giữa các nước, song cuối cùng Anh đã thiết lập được nền thống trị.

Ấn Độ trước khi Anh xâm lược

Năm 1525, Thiếp Mộc Nhi (Timua), quý tộc Mông cổ, đem quân đánh chiếm ấn Độ, xây dựng vương triều Môgồn. Đến giữa thế kỉ XVII, đế quốc Đại Môgôn đã thống trị miền Bắc và một phần miền Trung ẤnĐộ với khoảng 2/3 dân số (chừng 100 triệu). Đến đầu thế kỉ XVIỈI thì thôn tính cả miền Nam Ấn Độ. Dưới thời đại Môgôn, chế độ phong kiến thống trị, nhưng trong nước cởn tồn tại nhiều tàn tích của chế độ công xã thị tộc ở các tộcngười vùng Tây Bắc và Đông Bắc. 



Từ khóa tìm kiếm nhiều: lịch sử thế giới cận đại