Trước nguy cơ do thuốc phiện gây ra (về kinh tế, sức khoẻ, xã hội) tuy triều đình Mãn Thanh đã không thống nhất ý kiến trong việc đối phó, nhưng phong trào đấu tranh đởi cấm buôn bán và hút thuốc phiện của nhân dân lên cao buộc chính phủ Mãn Thanh phải thực hiện việc nghiêm cấm buôn bán.
Tháng 12/1838, Lâm Tắc Từ – người kiên quyết chống việc hút thuốc phiện được cử làm Khâm sai đại thần tại Quảng Châu để thực hiện cấm buôn bán thuốc phiện. Lâm Tắc Từ ra lệnh thiêu hủy 20.000 thùng thuốc phiện mà lái buôn Anh, Mĩ buộc phải đem nộp. Nhân dân Trung Quốc rất phấn khởi, ủng hộ thái độ kiên quyết của Lâm Tắc Từ. Nhưng Chính phủ Anh không chịu từ bỏ việc bán thuốc phiện, quyết định dùng quân sự để đối phó. Cuộc xung đột vũ trang trên biển đã xảy ra năm 1840, Chiến tranh thuốc phiện lần thứ nhất bùng nổ. Đội quân xâm lược Anh gồm 15.000 người và hơn 40 tàu chiến kéo đến Quảng Châu.
Trước sức tấn công của Anh vào Quảng Châu, Phúc Kiến, Hạ Môn, Triết Giang, Trực Lệ… triều đình Mãn Thanh run sợ, vộivã nhận kí hiệp ước bồi thường chiến tranh. Song nhân dân Trung Quốc ngay từ tiếng súng xâm lược đầu tiên của thực dân Anh đã đứng dậy đấu tranh mạnh mẽ. Hàng vạn dân binh được Lâm Tắc Từ tổ chức và huy động vào cuộc chiến đấu chống Anh xâm lược. Tháng 5/1841, 5.000 quân binh của nhân dân 103 thồn vùng Tam Nguyên Lí (Quảng Châu) đã tấn cồng tiêu diệt quân Anh ởpháo đài vùng này, buộc chúng phải kéo về Hạ Môn. Trong khi ấy thì triều đình lại lo sợ, muốn cầu hởa. Thật là một cảnh tượng hài hước: “Dân sợ quan, quan sợ giặc, giặc sợ dân”
Dù triều đình Mãn Thanh đã yêu cầu đình chiến, song thực dân Anh vẫn không từ bỏ kế hoạch mở rộng xâm lược của chúng.
Từ tháng 6/1841 đến tháng 8/1842, quân Anh được tăng viện, lần lượt đánh chiếm Hạ Môn, Định Hải, Ninh Ba, Ngô Tùng, Thượng Hải, Bảo Sơn, bắn phá Trấn Giang, khống chế vùng hạ lưu của Trường Giang, rồi đưa hạm thuyền vào Nam Kinh.
Trước tình thế ấy, ngày 29/8/1842, Chính phủ Mãn Thanh phải kí Điều ước Nam Kinh, chấp nhận mọi yêu cầu do Anh đề ra.
Điều ước Nam Kinh nám 1842 gồm có những điều khoản chủ yếu:
- Trung Quốc phải mở 5 cửa biển cho Anh tự do thông thương: Quảng Châu, PhúcChâu, Ninh Ba, Hạ Môn, Thượng Hải.
- Trung Quốc nhượng Hương Cảng cho Anh.
- Bồi thưởng chiến phí cho Anh 21.000.000 bảng.
- Trung Quốc và Anh sẽ bàn bạc, thoả thuận về thuế xuất, nhập khẩu đối với hàng hoá của Anh.
- Anh được hưởng quyền lành sự tài phán ở Trung Quốc.
(Còn tiếp)
Từ khóa tìm kiếm nhiều:
lich su the gioi can dai
